Периштелердин ибадаттарынан мисалдар.
Периштелер ибадат менен гана алек болгон Алланын кулдары, алар ибадатты, буйруктарды өтө жеңил, түйшүксүз аткарышат. Төмөндө Алла Таала жана пайгамбарыбыз (ага Алланын тынчтыгы жана мактоосу болсун) кабар берген кээ бир ибадаттар туурасында мисал кылабыз:
1. Тасбих айтып Алланы аруулоо. Периштелер Алланы эстеп зикир кылышат, албетте зикирдин улуусу – аруулоо. Бул туурасында бир аятта минтип айтылган: “Аршты көтөргөн жана анын айланасында турган периштелер Роббисин мактап тасбих айтышат”. Дагы бир аятта: “Периштелер Роббисин мактап, Ага тасбих айтышууда!” – деп айтылган.
Алар күнү-түнү Аллага тасбих айтышып, зикирды эч качан токтотушпайт. Алла Тааланын: “Түнү-күнү чарчабай-зерикпей Ага тасбих айтышат”, – деген сөзү буга далил болот.
Алар чынында өтө көп тасбих айтышат, бул иштери менен алар минтип сыймыктанышат: “Биз сап тартып туруучуларбыз. Биз, чынында Аллага тасбих айтуучуларбыз!” Зикирдин эң жакшысы – тасбих болгон үчүн, алар өтө көп тасбих айтышат. Пайгамбардан (ага Алланын тынчтыгы жана мактоосу болсун) зикирдин эң жакшысы кайсы? – деп сурашканда: “Алла Таала периштелерге жана пенделерге тандап берген субханаллах ва бихамдих”, – деп жооп берген.
2. Сапка тизилүү. Жогоруда пайгамбар (ага Алланын тынчтыгы жана мактоосу болсун) намазга сапка турууда периштелерге окшогула деп үгүттөп: “Периштелер Алланын астында сапка тизилгендей тизилбейсиңерби?” – деп айтканына токтолгонбуз. Ошондо сахабалар: “Оо, Алланын элчиси, периштелер Алланын астында кантип сапка тизилишет?” – деп сурашканда, Пайгамбар (ага Алланын тынчтыгы жана мактоосу болсун): “Алдынкы саптарды толтурушат жана бири-бирине жакын турушуп араларында бош жай калтырышпайт”, – деп айтты. Ал эми Куранда: “Биз Алланын кызматында сап тартып туруучуларбыз”, – деп айтылат. Периштелер турат, рүкү-сажда кылат. Бир ирет Пайгамбар (ага Алланын тынчтыгы жана мактоосу болсун) сахабалары менен туруп: “Мен уккан нерсени угуп жатасыңарбы?” – деп сурады. Сахабалар: “Биз эч нерсе уккан жокпуз”, – деп айтышты. Пайгамбар (ага Алланын тынчтыгы жана мактоосу болсун): “Мен асмандын добушун угуп жатам, бул добуш айыпталбайт. Анткени, ар бир карышта периште сажда же кыям кылып турган болот”, – деп айтты.
3. Ажылык кылуу. Асмандын жетинчи кабатында периштелердин каабасы бар. Алла Таала ал жерди “Байтул мамур” деп атаган, жадагалса, Тур сүрөсүндө аны менен ант ичип: “Байтул Мамурга ант!” – деп айткан.
Ибн Касир бул аяттын тафсиринде мындай деген: Пайгамбар (ага Алланын тынчтыгы жана мактоосу болсун) Исра кечесин айтып: “Жетинчи асманга көтөрүлгөндөн кийин “Байтул мамурга” көтөрүлдүм, ага күн сайын жетимиш миң периште кирип айланып, экинчи жолу кайра келүүгө кезек жетпейт экен”, – деген. Башкача айтканда, ал жерде ибадат кылышып, адамдар Каабаны таваф кылгандай, алар Байтул Мамурду айланышат. Анткени, Байтул Мамур жетинчи асмандагылардын Каабасы.
Ибн Касир: “Байтул Мамур Каабанын дал тушунда, эгер түшүп кетсе, Каабанын үстүнө түшөт”, – деп айтып, анан ар бир асманда сыйынып намаз окуй турган жай бар экенин эскерткен. Дүйнө асманындагы Каабанын аты “Байтул Изза” деп айтылган.
4. Алардын Алла Тааладан коркуусу. Периштелер Алла Тааланы жакшы тааныгандыктан алардын Кудайдан коркуусу да күчтүү. Куранда алар жөнүндө: “Алар Алладан коркуп, ырайымына жалдырап турушат”, – деп айтылган.
Алардын Роббисинен катуу коркконун төмөнкү хадистен да байкоого болот. Пайгамбар (ага Алланын тынчтыгы жана мактоосу болсун) минтип айткан: “Эгер асманда Алла Таала бир ишке өкүм кылса, периштелер анын сөзүнө даяр экенин билдирип, канаттарын каккылай башташат. Алардын канаттарынын добушу – ташка урулган чынжырдын добушуна окшош. Периштелердин жүрөктөрүнөн Алланын сөздөрү пайда кылган коркунуч кеткенде, бири-бирине “Роббиң эмне деди?” – деп сурашат. Алар “Чындыкты айтты, Ал – Бийик жана Улуу Зат”, – деп жооп кылышат. Пайгамбар (ага Алланын тынчтыгы жана мактоосу болсун): “Исра кечесине көтөрүлгөнүмдө периштелердин жанынан өттүм, Жебирейилди Алладан корккондуктан үйгө салынган эски килемдей болуп калган экен”, – деп айткан.